รู้จักจุฬาฯ
การบริหาร
อัตลักษณ์มหาวิทยาลัย
Green University
Sustainability
ติดต่อจุฬาฯ
บริจาคให้จุฬาฯ
หลักสูตร
การสมัครเข้าศึกษา
หน่วยงานการศึกษา
บริการนิสิต
บริการวิชาการ
บริการทางการแพทย์
บริการตรวจวิเคราะห์คุณภาพ
สารสนเทศและการสื่อสาร
พื้นที่สร้างสรรค์
ข่าวสารและความเคลื่อนไหว
วารสารจุฬาฯ
สาระความรู้
Highlights
30 มิถุนายน 2565
ผู้เขียน ขนิษฐา จันทร์เจริญ
พบผู้ป่วยโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังเพิ่มขึ้น แพทย์จุฬาฯ แนะผู้ป่วยและญาติเข้าใจเหตุของโรคที่ยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ เน้นการปรับตัว ลดพฤติกรรมการใช้ชีวิตติดแอร์ และความเครียด เลี่ยงแสงแดดและรู้วิธีรักษาสุขภาพผิวให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ
“คัน” ทุกคนล้วนคุ้นและเคยมีอาการคันกันบ้าง แต่หากอาการคันเกิดขึ้นบ่อยๆ ต้องเกากันไม่หยุดจนน่ารำคาญ พาลทำให้ผิวหนังถลอก ก็คงทำลายความมั่นใจในการใช้ชีวิตประจำวันไม่น้อย “อาการคัน” จึงไม่ใช่เรื่องเล็ก โดยเฉพาะหากมีอาการคันบ่อยๆ ติดต่อกันนานๆ แบบเป็นๆ หายๆ รวมทั้งมีผื่นขึ้นร่วมด้วย เหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของ “โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง” ที่ปัจจุบันพบผู้ป่วยเป็นโรคนี้มากขึ้น ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ และในบางรายก็พัฒนาเป็นโรคตุ่มน้ำพองที่บั่นทอนความมั่นใจและคุณภาพชีวิต
รองศาสตราจารย์ นายแพทย์ นภดล นพคุณ อาจารย์พิเศษ สาขาวิชาตจวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แพทย์ผิวหนังดีเด่นด้านครูแพทย์ ประจำปี 2565 เผยถึงผลกระทบของการเป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังว่า “ผู้ที่เป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังจะติดเชื้อแบคทีเรียทางผิวหนังได้ง่ายจากรอยถลอกที่เกิดจากการเกา สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมากจะมีปัญหาเรื่องการนอนไม่หลับเนื่องจากมีอาการคันมาก ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต เกิดความเครียด สูญเสียความมั่นใจในตัวเอง ไม่อยากเข้าสังคม ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันตามมา”
เกณฑ์การวินิจฉัยโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังที่สำคัญคืออาการคันที่เรื้อรัง เป็นติดต่อกันมานาน มีผื่นแดงขึ้นแบบเฉพาะเจาะจง โดยเด็กอายุขวบปีแรก ผื่นจะขึ้นบริเวณแขนขาและแก้ม แต่เมื่ออายุ 1 ปีไปแล้ว จะพบผื่นที่เป็นลักษณะเฉพาะขึ้นบริเวณข้อพับแขน ขาและคอเป็นส่วนใหญ่ มีผิวแห้งโดยเฉพาะรอบๆ ดวงตา ลายนิ้วมือชัดขึ้น มีผื่นที่หู หัวนม หน้าแข้งมีผิวแห้งคล้ายเกล็ดปลา และโดยมาก ผู้ป่วยกลุ่มนี้อาจมีอาการทางการหายใจร่วมด้วย เช่น หอบหืด ภูมิแพ้จมูก แพ้อากาศ เป็นต้น
โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังเกิดจาก 2 สาเหตุสำคัญคือพันธุกรรมที่ก่อให้เกิดการสร้างเซลล์ผิดปกติ ทำให้ปราการป้องกันไม่ให้น้ำระเหยจากร่างกายเสียไป ผิวหนังจึงแห้งง่าย สิ่งแปลกปลอมซึมเข้าผิวหนังได้ง่ายจนเกิดการอักเสบและการระคายเคือง
ส่วนอีกสาเหตุคือภูมิต้านทานของร่างกายทำงานมากกว่าปกติ ทำให้ร่างกายมีความไวต่อสิ่งแปลกปลอมภายนอก อย่างเช่น การสัมผัสกับสารเคมีในชีวิตประจำวัน เช่น ผงซักฟอก สบู่ น้ำหอม เครื่องสำอาง เมื่อสัมผัสกับสิ่งแปลกปลอมที่ก่อให้เกิดการแพ้ ก็จะเกิดการระคายเคือง มีอาการคัน และมีผื่นขึ้นได้ ซึ่งถ้าหลีกเลี่ยงปัจจัยภายนอกที่ทำให้การแพ้เหล่านี้ได้ อาการก็จะหายไป
นอกจากนี้ ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตก็มีส่วนที่กระตุ้นให้เกิดโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังได้เช่นกัน อาทิ การอาบน้ำอุ่นและการอยู่ในห้องแอร์ต่อเนื่องและนานเกินไป ซึ่งเป็นเหตุที่ทำให้ผิวแห้ง และความเครียดที่ส่งผลต่อภูมิต้านทานในร่างกาย
แนวทาง การวินิจฉัยโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังจะใช้วิธีทางคลินิกโดยดูลักษณะการกระจายของผื่น ซึ่งโดยมากดูจากระยะเวลาที่เป็นผื่นนานเกิน 6 เดือนขึ้นไปและมีอาการคันร่วมด้วย นอกจากนั้น ก็อาจมีการเจาะเลือดเพื่อดูการเพิ่มขึ้นของภูมิต้านทาน
สำหรับการทดสอบ Skin Test จะเป็นประโยชน์กับคนที่เป็นโรคภูมิแพ้ทางลมหายใจเพื่อดูการแพ้ของไรฝุ่น หรือแมลงชนิดต่างๆ ผู้ที่สงสัยว่าอาการแพ้เกิดจากการสัมผัสสิ่งแวดล้อมภายนอก อาจทำการทดสอบได้โดยนำสารที่สงสัยแปะไว้บนหลังเป็นเวลา 8-10 ชั่วโมง แล้วดูว่ามีผื่นหรือคันหรือไม่ ส่วนผู้ที่สงสัยว่าแพ้อาหาร จะทำการซักประวัติว่าแพ้อาหารอะไร และให้งดอาหารนั้นๆ จากนั้นก็ให้รับประทานอาหารนั้นๆ เข้าไปแล้วดูว่าจะเกิดการแพ้หรือไม่
ยาทากลุ่มสเตียรอยด์เป็นยาตัวหลักในการรักษาผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ซึ่งต้องเลือกใช้ในขนาดที่เหมาะสมและในช่วงระยะเวลาสั้นๆ ตามความจำเป็น เพราะหากใช้มากเกินไปอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
“หากใช้ยากลุ่มนี้มากเกินไป และใช้ในบริเวณผิวหนังที่บอบบาง เช่น ใบหน้า รอยพับ เช่น รักแร้ ขาหนีบ หรือทาเป็นบริเวณกว้าง ก็อาจทำให้ยาถูกดูดซึมเข้าร่างกาย ไปกดการทำงานของต่อมหมวกไต คล้ายกับการรับประทานยา ส่วนผลเฉพาะที่ ก็มีส่วนทำให้ผิวหนังบาง เส้นเลือดเปราะ ติดเชื้อรา เป็นสิว ถ้าทารอบดวงตา อาจทำให้ความดันในตาสูงขึ้นได้ เพราะฉะนั้นการใช้ยา ต้องเลือกยาที่เหมาะสม ระวังบริเวณที่ใช้ และควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์” รศ.นพ.นภดล กล่าวเตือน
แม้ปัจจุบันมียารักษาอาการแพ้และคันที่ไม่ใช่สเตียรอยด์แล้ว แต่ราคาค่อนข้างสูง จึงมักใช้เฉพาะที่เท่านั้น สำหรับยารับประทานประเภทยาแก้แพ้ ยังไม่มีข้อพิสูจน์ทางการแพทย์ที่แน่นอนว่าช่วยรักษาได้ ยาที่ช่วยได้คือยาแก้คันที่ออกฤทธิ์กดสมองทำให้เกิดอาการง่วงได้ สำหรับผู้ที่เป็นมากและควบคุมอาการไม่ได้ก็จะใช้ยากดภูมิเข้ามาช่วยด้วย
“โรคนี้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ถ้าคนไข้และคนใกล้ชิดในครอบครัวเข้าใจสาเหตุของโรค ปรับตัวและสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม หลีกเลี่ยงสิ่งที่จะทำให้เกิดการแพ้ เช่น เสื้อผ้าขนไหม ตุ๊กตา พรม สัตว์เลี้ยง ก็สามารถอยู่กับโรคนี้ได้อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดี และลดการใช้ยาให้น้อยลงได้” รศ.นพ.นภดล กล่าว
การป้องกันโรคผิวหนังที่ดีที่สุดคือการดูแลสุขภาพผิวพรรณให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ รศ.นพ.นภดล ได้ฝากข้อแนะนำง่ายๆ ดังนี้
คลินิกโรคผิวหนังโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ที่ชั้น 14 อาคาร ภปร. ทั้งคลินิกในเวลาและคลินิกพิเศษนอกเวลาราชการ มีทีมแพทย์ที่พร้อมให้บริการตรวจรักษาผู้ที่ประสบปัญหาโรคผิวหนังทุกรูปแบบ ซึ่งมีการตรวจติดตามรักษาอย่างใกล้ชิด สามารถติดต่อได้ที่หน่วยผิวหนัง โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โทร.0-2256-5428, 0-2256-5434
มิตรเอิร์ธ (MitrEarth) แพลตฟอร์มความรู้ ชี้จุดเสี่ยง แจ้งเตือนภัยพิบัติ ลดความสูญเสีย
คีเฟอร์น้ำเกสรดอกกุหลาบ เครื่องดื่มสุขภาพต้านอนุมูลอิสระ ผลงานนิสิตจุฬาฯ คว้าเหรียญทองระดับโลก
The Skinov’e นวัตกรรมสกินแคร์จากเปลือกกล้วยหอมทองปทุม ผลงานวิจัยจุฬาฯ ที่ทำให้สิวเป็นเรื่องกล้วยๆ
น้ำยายืดอายุกระดาษ นวัตกรรมจุฬาฯ อนุรักษ์เอกสารและภาพศิลปะโบราณให้คงสภาพอีกนานนับทศวรรษ
อาหารเป็นยา นวัตกรรมเพื่อสุขภาพของคนยุคปัจจุบัน
จุฬาฯ ชู “หมัดสั่ง” ภาพยนตร์สารคดีฟื้นจิตวิญญาณมวยไทยบนสังเวียนโลก
จุฬาฯ สนับสนุนให้อาจารย์ทำงานวิจัย นับว่าเป็นสิ่งที่ดีมากต่อทั้งอาจารย์ นิสิต รวมถึงภาคประชาสังคม รองศาสตราจารย์ ดร.สุชนา ชวนิชย์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
จุฬาฯ สนับสนุนให้อาจารย์ทำงานวิจัย นับว่าเป็นสิ่งที่ดีมากต่อทั้งอาจารย์ นิสิต รวมถึงภาคประชาสังคม
รองศาสตราจารย์ ดร.สุชนา ชวนิชย์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เว็บไซต์นี้ใช้คุกกี้ เพื่อมอบประสบการณ์การใช้งานที่ดีให้กับท่าน และเพื่อพัฒนาคุณภาพการให้บริการเว็บไซต์ที่ตรงต่อความต้องการของท่านมากยิ่งขึ้น ท่านสามารถทราบรายละเอียดเกี่ยวกับคุกกี้ได้ที่ นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล และท่านสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า
ท่านสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น
ประเภทของคุกกี้ที่มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้ท่านสามารถใช้เว็บไซต์ได้อย่างเป็นปกติ ท่านไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้
คุกกี้ประเภทนี้จะทำการเก็บข้อมูลพฤติกรรมการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน โดยมีจุดประสงค์คือนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อปรับปรุงและพัฒนาเว็บไซต์ให้มีคุณภาพ และสร้างประสบการณ์ที่ดีกับผู้ใช้งาน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด หากท่านไม่ยินยอมให้เราใช้คุกกี้นี้ เราอาจไม่สามารถวัดผลเพื่อการปรับปรุงและพัฒนาเว็บไซต์ให้ดีขึ้นได้ รายละเอียดคุกกี้