สถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต (TIMS) คณะจิตวิทยา จุฬาฯ จัดประชุมวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต

26 เมษายน 2568

สถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต (TIMS) ภายใต้โครงการพัฒนากลไกวิชาการสนับสนุนการขับเคลื่อนงานด้านสร้างเสริมสุขภาพจิต โดยคณะจิตวิทยา จุฬาฯ จัดประชุมวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ นวัตกรรม และเครือข่ายทางสังคม โดยมีผู้รับทุนและภาคีเครือข่ายของโครงการมานำเสนอผลงาน แลกเปลี่ยนมุมมอง ความคิดเห็น ประสบการณ์ในการทำงาน และผลักดันนโยบายสร้างเสริมสุขภาพจิตอย่างยั่งยืน เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2568 ณ โรงแรมปทุมวันปริ๊นเซส

โดยมี ศ.ดร.วิเลิศ ภูริวัชร อธิการบดีจุฬาฯ และ ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม รองผู้จัดการสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ กล่าวเปิดงาน ผศ.ดร.ณัฐสุดา เต้พันธ์ คณบดีคณะจิตวิทยา จุฬาฯ และผู้อำนวยการสถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต (TIMS) กล่าวถึงวิสัยทัศน์และการทำงานของสถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต (TIMS) ภายในงานมีการเสวนาในหัวข้อ “ระบบนิเวศนโยบายส่งเสริมสุขภาวะทางจิต” “กลไกส่งเสริมสุขภาวะทางจิตในองค์กรและสถานศึกษา” และ “แผนดำเนินงานในอนาคตของสถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต (TIMS)”

ศ.ดร.วิเลิศ ภูริวัชร อธิการบดี จุฬาฯ กล่าวว่า การประชุมวิชาการครั้งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เป็นความร่วมมือในการขับเคลื่อนสถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต ให้เป็นกลไกหลักของประเทศในการส่งเสริมองค์ความรู้ พัฒนานวัตกรรม และนโยบายสาธารณะด้านสุขภาพจิตอย่างยั่งยืน สุขภาพจิตเป็นสิ่งที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าด้านอื่น ๆ และในบางมิติอาจมีความซับซ้อนและท้าทายมากยิ่งกว่า การพัฒนาสุขภาพจิตของประชาชนไทยอย่างยั่งยืนจึงเป็นเป้าหมายร่วมที่ต้องอาศัยความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง รวมถึงการบูรณาการองค์ความรู้จากหลายศาสตร์ และการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคม ความร่วมมือในครั้งนี้นับเป็นนิมิตหมายที่ดีในการวางรากฐานทางวิชาการที่ไม่เพียงแต่เน้นมิติด้านการศึกษา หากยังครอบคลุมถึงการพัฒนาทั้งทางกายและทางใจ เพื่อให้เกิดสังคมที่มีสุขภาวะที่ดีทั้งในระดับปัจเจกและส่วนรวมอย่างแท้จริง

ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม รองผู้จัดการสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เผยว่า สสส. เล็งเห็นถึงความสำคัญของประเด็นด้านสุขภาพจิต ซึ่งเป็นปัญหาที่สะท้อนโครงสร้างทางสังคมและสิ่งแวดล้อม การมีสถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิตจะเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันนโยบายสาธารณะด้านสุขภาพจิตให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะการส่งเสริมองค์ความรู้และแนวทางเชิงปฏิบัติ เช่น การปฐมพยาบาลทางใจที่สามารถสร้างผลกระทบเชิงบวกในวงกว้างได้ ในสถานการณ์ปัจจุบันที่ภาวะซึมเศร้ามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น การบูรณาการความร่วมมือระหว่างภาควิชาการ ภาคนโยบาย และภาคสังคม จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนสังคมไทยให้มีสุขภาวะทางจิตที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

ผศ.ดร.ณัฐสุดา เต้พันธ์ คณบดีคณะจิตวิทยา จุฬาฯ และผู้อำนวยการสถาบันวิชาการเพื่อความยั่งยืนทางสุขภาพจิต (TIMS) กล่าวว่า “ตลอดระยะเวลากว่าสองปีที่ผ่านมา คณะจิตวิทยา จุฬาฯ ภายใต้การสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ดำเนินโครงการพัฒนากลไกวิชาการเพื่อขับเคลื่อนระบบนิเวศทางสุขภาพจิต โดยมีเป้าหมายสำคัญในการดูแลป้องกันปัญหาสุขภาพจิตตั้งแต่ต้นทาง มิใช่เพียงรอรับเมื่อเกิดโรคหรือภาวะวิกฤต สุขภาพจิตที่ดีไม่สามารถสร้างได้จากการบริการรักษาพยาบาลเท่านั้น แต่ต้องอาศัยการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างและสภาพแวดล้อมรอบตัวของประชาชน ทั้งในครอบครัว โรงเรียน ชุมชน และสถานที่ทำงาน การสร้างระบบนิเวศที่เอื้อต่อสุขภาวะจึงเป็นหัวใจของการดำเนินงานที่เราเชื่อมั่น

ผศ.ดร.ณัฐสุดา ได้ยกตัวอย่างโครงการ “ม้านั่งมีหู” (Bench with Ears) ซึ่งเป็นนวัตกรรมชุมชนที่ออกแบบพื้นที่ปลอดภัยทางใจสำหรับการพูดคุย การรับฟัง และการเยียวยาเบื้องต้น โดยมีอาสาสมัครที่ผ่านการฝึกอบรมด้านการฟังอย่างตั้งใจ (active listening) มานั่งประจำในพื้นที่สาธารณะ เช่น ลานชุมชน โรงเรียน หรือวัด เพื่อให้ผู้คนที่มีความเครียด ความกังวล หรือภาวะทางจิตใจเบื้องต้น ได้รับการรับฟังอย่างอ่อนโยน ไม่ตัดสิน เป็นการเปิดพื้นที่สำหรับความเข้าใจซึ่งกันและกันในสังคมอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งจะเริ่มโครงการในเดือนพฤษภาคมนี้