ดูแลสัตว์เลี้ยงและตัวเราอย่างไร ให้ไกลไวรัส COVID-19

7 เมษายน 2563

เรื่อง : กนกวรรณ ยิ้มจู

ระหว่างที่เรากำลังหวั่นวิตกและปรับตัวเพื่อรับมือกับสถานการณ์การระบาดของไวรัสโควิด-19 ที่ลุกลามไปแทบทุกจังหวัดของประเทศไทยและในอีกหลายประเทศทั่วโลก ก็มีข่าวที่สร้างความตระหนกให้กับคนรักสัตว์เพิ่มเข้าไปอีก เมื่อมีการตรวจพบเชื้อโควิด-19 ในสุนัขของครอบครัวที่มีผู้ติดเชื้อโควิด-19 ในประเทศฮ่องกง

เจ้าตูบ น้องเหมียว ที่อยู่ใกล้ชิดคนมีโอกาสติดเชื้อไวรัสได้หรือไม่ และสัตว์เลี้ยงแสนรักเหล่านี้จะเป็นพาหะแพร่ไวรัสโควิด – 19 ให้เราได้หรือเปล่า? เราต้องsocial distancing กับสัตว์เลี้ยงด้วยไหม

ศ.นสพ.ดร.รุ่งโรจน์ ธนาวงษ์นุเวช คณบดีคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวให้ความเห็นในเรื่องนี้ว่า “โรคอุบัติใหม่ของมนุษย์ 80% มาจากสัตว์ป่า อย่างขณะนี้เรารู้แน่ชัดแล้วว่า ไวรัส COVID-19 มีต้นกำเนิดมาจากค้างคาว แต่สิ่งที่ยังไม่แน่ชัด และอยู่ระหว่างการศึกษาค้นคว้าก็คือสัตว์พาหะตัวกลางใดที่นำเชื้อมาถ่ายทอดสู่คนอีกทอดหนึ่ง”

ศ.นสพ.ดร.รุ่งโรจน์ ธนาวงษ์นุเวช คณบดีคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

สำหรับการพบเชื้อโควิด-19 ในสุนัขที่ประเทศฮ่องกงนั้น ยังไม่จัดเป็นการติดเชื้อ เพราะมีเชื้อไวรัสโควิด-19 อยู่ในระดับต่ำและไม่แพร่กระจายจากตัวสุนัขมายังคน

ศ.นสพ.ดร.รุ่งโรจน์ อธิบายหลักการของการติดเชื้อไวรัสว่า “คนมีสถานะเป็นตัวรับ หรือที่เรียกว่า receptor เปรียบเทียบได้กับ

“แม่กุญแจ” ส่วนเชื้อไวรัสเปรียบได้กับ “ลูกกุญแจ” ซึ่งการจะติดเชื้อไวรัสได้นั้น จำเป็นต้องมีเยื่อบุพันธุกรรมตรงกัน 3 ตำแหน่ง และเยื่อบุพันธุกรรมของคนและสุนัขหรือแมว มีลักษณะคล้ายกันเพียงเล็กน้อย หรือเพียง 1 ใน 3 ตำแหน่งเท่านั้น ดังนั้น การที่สุนัขรับเชื้อไวรัสไปเพียงเล็กน้อยจึงเรียกว่า “การปนเปื้อน” ไม่ใช่ “การติดเชื้อ”

อย่างไรก็ตาม เราก็ไม่ควรนอนใจ ศ.นสพ.ดร.รุ่งโรจน์ เตือน

“ถ้าเราอยู่ในกลุ่มเสี่ยงหรือเป็นผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสควิด-19 นอกจากจะแยกตัวเองออกจากสมาชิกในครอบครัวแล้ว ยังต้องแยกตัวเองจากสัตว์เลี้ยงด้วย”

เราอาจจะไม่ได้แพร่เชื้อโควิด-19 ไปให้สัตว์เลี้ยงโดยตรง แต่สัตว์เลี้ยงอาจนำพาเชื้อไวรัสมาให้เราหรือคนอื่นๆ ได้อีกทอดหนึ่ง

“การพาสุนัขหรือสัตว์เลี้ยงออกไปนอกบ้านในช่วงที่มีการระบาด ยังคงต้องมีความระมัดระวัง เพราะธรรมชาติของสุนัขชอบดม เลีย และเชื้อไวรัสสามารถมี ชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้ เช่น ตามขนสัตว์เลี้ยง ยกตัวอย่าง หากมีใครทิ้งหน้ากากอนามัยไม่ถูกวิธีแล้วสุนัขไปดมหรือเลียหน้ากากอนามัยนั้นเข้า พอเราไปสัมผัสหรือกอดสุนัขก็อาจจะทำให้เชื้อนั้นกลับมาสู่เราได้”

นอกจากสัตว์เลี้ยงแล้ว เราอาจต้องระวังเรื่องการสัมผัสกับสัตว์เลี้ยงปศุสัตว์ด้วย เช่น หมู ไก่ วัว เป็นต้น

“แม้ปัจจุบัน เราจะยังไม่แน่ชัดว่า จะมีการระบาดจากคนสู่สัตว์ได้หรือไม่ แต่ก็ไม่ควรประมาท มิเช่นนั้น อาจเกิดการระบาดจากสัตว์เลี้ยงและปศุสัตว์กลับสู่คนซ้ำได้อีก” ศ.นสพ.ดร.รุ่งโรจน์ กล่าวทิ้งท้าย

ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจอีกมากมายได้ที่ วารสาร CU Around