การใช้เทคนิคเกมส์ (Gamification) ในการแบ่งส่วนตลาดตามไลฟ์สไตล์ของกลุ่มผู้สูงอายุ

11 สิงหาคม 2564

จากการสัมมนางานวิจัย“Sasin Research Seminar Series” ซึ่งสถาบันบัณฑิตบริหารธุรกิจ ศศินทร์ แห่งจุฬาฯ จัดขึ้น

เมื่อเร็วๆนี้ ผศ.กรุณา แย้มพราย อาจารย์ประจำวิทยาลัยครีเอทีฟดีไซน์ แอนด์ เอ็นเตอร์เทนเมนท์เทคโนโลยี (College of Creative Design and Entertainment Technology) มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ และนิสิตปริญญาเอกหลักสูตรธุรกิจเทคโนโลยีและการจัดการนวัตกรรม (Technopreneurship and Innovation Management-TIP) บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาฯ ซึ่งมี ผศ.ดร.ทรงพันธ์ เจิมประยงค์ นักวิจัยในหน่วยปฏิบัติการวิจัยวิจัยพฤติกรรมและสารสนเทศในสังคมศาสตร์ (RU-BRI) และหัวหน้าภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ เป็นอาจารย์ที่ปรึกษาหลัก ได้บรรยายในหัวข้อ “การประยุกต์ใช้เกมส์มิฟิเคชั่น (Gamification) ในการแบ่งกลุ่มการตลาดตามไลฟ์สไตล์ของผู้สูงอายุ” (Applying Gamification to Lifestyle-Based Market Segmentation of Aging Customers) สรุปได้ดังนี้

ผศ.กรุณา กล่าวว่าเมื่อสังคมมีจำนวนประชากรที่เป็นกลุ่มผู้สูงอายุมากขึ้น ธุรกิจต่างๆ ก็ปรับเปลี่ยนการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการเพื่อรองรับกลุ่มประชากรผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น วิธีการปลดล็อกข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับความต้องการของผู้บริโภคสูงวัยคือ การให้ความสำคัญกับข้อมูลพฤติกรรมและไลฟ์สไตล์ของคนในกลุ่มนี้

ผศ.กรุณา ได้นำประสบการณ์ตรงด้านการเรียนรู้ด้วยเกมส์และการใช้เทคนิคเกมส์ในธุรกิจ มาใช้ในการรวบรวมข้อมูล และจำแนกข้อมูลความรู้ความเข้าใจและพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มผู้บริโภคที่สูงวัย โดยพบว่าข้อกังวลเบื้องต้นของผู้สูงอายุจะเกี่ยวกับปัญหาทางร่างกายและกระบวนการรับรู้ ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัยทางการตลาดที่มีอายุมากมักมีข้อจำกัดในการแบ่งปันข้อมูลบางรายการ เช่น ความคิดเห็นหรือสถานะทางการเงิน และไม่ชอบตอบคำถามที่เปิดเผยตัวตน ผู้สูงอายุมักเปิดรับการแบ่งปันข้อมูลมากกว่าหากเป็นการพูดคุยเรื่องสนุก

“การวิจัยยังพบว่าผู้ตอบแบบสอบถามที่เป็นผู้สูงอายุชอบเล่นเกมส์อย่างน่าประหลาดใจ เกมส์ที่ผู้สูงอายุชื่นชอบมักจะเน้นไปที่การผ่อนคลายและความบันเทิง การเข้าสังคมกับผู้อื่น กิจกรรมฝึกสมองและกิจกรรมที่ท้าทายทางจิตใจ และการโต้ตอบโดยใช้เทคโนโลยีใหม่ เช่น เกมส์ Candy Crush, Bejeweled และ Sudoku ได้รับความนิยมเป็นพิเศษ” ผศ.กรุณา กล่าว

โครงการวิจัยนี้ได้ทดสอบการใช้กลไกเกมส์มิฟิเคชั่นในการเก็บข้อมูลทางการตลาดที่เกี่ยวข้องกับไลฟ์สไตล์จากกลุ่มผู้สูงอายุ โดยได้คัดเลือกผู้สูงอายุอยู่อาศัยในกรุงเทพฯ จำนวน 420 คน รวมถึงผู้เชี่ยวชาญและนักวิชาการด้านการตลาดในการให้ข้อมูลการเก็บรวบรวมข้อมูลจะใช้การสำรวจจากแบบสอบถาม การสัมภาษณ์ การสังเกต และการวิเคราะห์ข้อมูลการใช้งาน ทั้งนี้จะมีการออกแบบเกมส์บนโทรศัพท์มือถือแบบสมาร์ทโฟนที่ประกอบด้วยกิจกรรม ชุดคำถามและมินิเกมส์ในหัวข้อต่างๆ เช่น อาหารหรือการออกกำลังกาย เป็นต้น และใช้กลไกในการเล่นเกมส์ เช่น การให้คะแนนความสามารถในการปรับแต่ง เช่น อัตลักษณ์ตัวตนในเกมส์ รวมถึงสภาพแวดล้อมที่เหมาะกับผู้สูงอายุ

ผศ.กรุณา ชี้ว่าการใช้กลไกเกมส์มิฟิเคชั่นอาจเป็นวิธีการหนึ่งที่ที่มีประสิทธิภาพในการเก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้สูงอายุ ประเด็นสำคัญคือการดึงดูดผู้ใช้งาน หลายๆ คนคิดว่าการทำแบบสอบถามนั้นน่าเบื่อ เกมส์จะช่วยให้ผู้คนเชื่อมต่อกันมากกว่าวิธีการแบบเดิม ๆ หากคนรุ่นเก่าเห็นว่าเกมส์เหล่านี้สนุก ข้อมูลที่รวบรวมได้อาจเป็นประโยชน์อย่างมากสำหรับอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง ยกตัวอย่างเช่น บริษัทประกันชีวิตและธุรกิจทางการแพทย์

ผศ.ดร.สบิณฑ์ ศรีวรรณบูรณ์ อาจารย์สาขาวิชาการจัดการ และสาขาวิชาปฏิบัติการและเทคโนโลยี ศศินทร์ฯ ให้ข้อคิดเห็นภายหลังการนำเสนอผลงานวิจัยว่า งานวิจัยดังกล่าวมีความน่าสนใจและเข้ากับกระแสของสังคมในปัจจุบัน โดยเฉพาะกับผู้สูงอายุ การเล่นเกมส์มีหลายแง่มุม รวมถึงวิธีที่ผู้สูงอายุกลับมาทำกิจกรรมในวัยเด็ก เช่น การเล่นเกมส์

“Sasin Research Seminar Series” จัดขึ้นวันศุกร์เว้นศุกร์เวลา 12.00 -13.00 น. ผ่านทาง Zoom ผู้สนใจเข้าร่วมฟังงานวิจัยต่างๆ ที่น่าสนใจ สามารถติดตามหัวข้อการสัมมนาและลงทะเบียนเข้าฟังได้ที่ https://bit.ly/2TlJEHI หรือ www.sasin.edu